Fren Hidroliği Nedir, Ne İşe Yarar?

Motorlu araçların güvenli bir sürüş sağlaması için en önemli sistemlerin başında fren mekanizması gelir. Otomobiller hassas frenler sayesinde yavaşlama, durma ve duraklama gibi ihtiyaç duyulan işlemleri gerçekleştirir. Pedala basılması sonucunda oluşan baskı balatalara iletilerek aracın yumuşak bir şekilde durmasını sağlar.

Fren hidroliği, pedala basıldıktan sonra mekanizmaya doğru oluşan basıncın iletilmesine yardımcı olur. Gücü, basınca dönüştürerek tekerlere aktarır.

Fren hidrolik yağı, özel olarak geliştirilen bir sıvıdır. Pedala uygulanan basıncı artıran bu sıvı, gücün tekerlerdeki fren rotorlarına iletilmesini sağlar. Tekerleklere uygulanan baskı sonucu aracın hareketi yavaşlatılır. Disklere doğru zamanda yapılan baskı sayesinde kazalar önlenir.

Fren hidroliği yağı, frenleme performansını etkileyerek sürüş deneyimi için oldukça önemli bir sıvı olarak öne çıkar. Az kullanılması yetersiz basınçtan oluşan veya geç frenlemeye sebep olabilir.

Fren hidroliğinin azalması durumunda erken müdahale edilmezse fren sistemi tamamen çöker. Özellikle sürüş esnasında bu sorun ortaya çıkarsa büyük kazalar meydana gelebilir. Bu nedenle uyarı ışığı dikkatle kontrol edilerek gerekli durumlarda vakit kaybedilmeden sıvı değişimi yapılmalıdır.

Hidrolik sıvısı iki farklı türden oluşur. Bu türler glikol bazlı ve silikon bazlıdır. Glikol bazlı olan hidrolik yağı, ABS sistemi bulunan araçlarda tercih edilir. Silikon bazlı sıvılar ise ABS sistemi bulunmayan küçük ve büyük araçlarda kullanılır.

Hidrolik yağı, basınç ve ısıya maruz kalır. Bu nedenle son kullanma tarihi oldukça önemlidir.

Hidrolik yağı, belirli zaman aralıklarında değiştirilmelidir. İdeal olan yılda bir kez değiştirilmesidir. Kullanım süresi en fazla 2 yıldır. 2 yıldan uzun süre kullanılan sıvı, mutlaka değiştirilmelidir.

Fren hidroliğinin kaynama sıcaklığı normalde 250°C'dir. Fakat fren hidroliği, yapısı gereği zamanla havadan nem alarak etkisini yitirir ve buna bağlı olarak kaynama sıcaklığı zamanla düşer. Fren hidroliğinin iyi durumda olup olmadığını anlamak için kaynama sıcaklığına (kaynama noktasına) bakılır. Aracınızın fren hidroliğinin kaynama noktası 200°C'ye geldiğinde, fren hidrolik yağı akışkan hale gelir ve etkisini yitirmeye başlar. Fren hidroliğinin kaynama noktası 180°C'ye geldiğinde ise ani ve beklenmedik fren sistemi arızaları ve kaza riski artar.

 

Fren Hidrolik Yağı Ne Zaman Değişir?

Normal şartlarda kapalı sistem içerisinde uzun yıllar boyunca direnen fren hidroliği, nemin bulaştığı fren sistemi bileşenleri sebebiyle zarar görebilir. Yüksek nem oranı sebebiyle sıvının kaynama noktası düşer. Bu düşüş fren sistemini önemli düzeyde etkileyerek performansı zayıflatır. Fren sıvısı kirlendiğinde sistem bozulmaya başlar.

Fren hidroliğinin kaynama noktası 200°C'nin altına inmeden, ortalama 2 yılda bir veya her 40.000 kilometrede yenilenmesi gerekir.

Ayrıca fren hidroliği yağının miktarını aracınızın gösterge panelinde yer alan ışığı takip ederek öğrenebilirsiniz. Yağın azalması durumunda panelde uyarı ışığı yanar. Yağın kısa süre içerisinde yenilenmemesi, frene hava girerek frenleme mekanizmasına zarar verir.

Fren Hidroliği Değişmezse Ne Olur?

Fren hidroliklerinin zamanla aşınıp eskimesi sonucunda zararlı maddelerin barınması kolaylaşır. Fren sistemine ait olan conta ve hortumlarda döküntüler meydana gelerek hidrolik haznesinde asılı kalır. ABS ünitesine de sinen kauçuk parçaları sistem hasarına yol açarak büyük problemler ortaya çıkmasına sebep olur.

Kullanım tarihi geçen veya azalan hidrolik sıvısı, fren sisteminin performansını önemli ölçüde düşürerek geç veya az basınç oluşturur. Değişim yapılmadığı takdirde frenler patlayabilir veya boşalabilir. Bu durumlar oldukça büyük risklere yol açar. Fren sisteminde bir problem olup olmadığını anlamanın en kolay yolu pedalın sertliğini dikkate almaktır.

Hidrolik sıvıları, higroskopik denilen bir özelliğe sahiptir. Bu özellik, havada bulunan nemi direkt olarak kendine çeker. Sızdırmaz bir sistemde olması için bütün önlemlerin alındığı sıvının nem oranı, belirlenen kullanım süresi aşıldığında artar. Artan nem oranı ile beraber kaynama noktası düşerek fren sisteminde bazı sorunlar ortaya çıkabilir.

Yeterli basıncın sağlanamadığı durumlarda frenler çalışmaz ve büyük kazalar meydana gelebilir.